Tijdens deze studiemiddag hoor je meer over hoe je stereotiep gedrag en zelfverwondend gedrag bij kinderen met een (visuele- en-)verstandelijke beperking kunt voorkomen door communicatie en het verbeteren van een hechtingsrelatie.
Kinderen met een (visuele-en-)verstandelijke beperking (EMB/ZEMVB) vertonen regelmatig
stereotiep en zelfverwondend gedrag. Voor ouders, leerkrachten en zorgprofessionals is het vaak
een uitdaging om dit gedrag te begrijpen, laat staan te voorkomen. Maar wat als communicatie en
gehechtheid de sleutel vormen?
Tijdens deze inspirerende studiemiddag krijg je handvatten om dit gedrag te herkennen, te
duiden én te verminderen. Door de nieuwste inzichten uit de wetenschap te combineren met
praktische voorbeelden uit de praktijk, laten we zien hoe gehechtheidsrelaties en afgestemde
communicatie het verschil kunnen maken.
In een compacte en interactieve middag nemen vooraanstaande experts je mee in drie centrale
thema’s:
➤ Gehechtheid
➤ Communicatie
➤ Afstemming
Ook wordt de Stap-voor-Stap methode toegelicht – een krachtige, praktische aanpak waarmee
je gedrag vroegtijdig leert herkennen en gericht kunt begeleiden. De methodiek wordt uitgebreid
beschreven in het Nederlandstalige boek ‘Begrijp je me goed?’, dat je tijdens de studiedag
ontvangt.
Vanwege de grote belangstelling voor deze studiemiddag vragen we je vriendelijk om je tijdig af te melden als je toch niet kunt komen. Bij afwezigheid zonder afmelding brengen we €25,- in rekening. Met je aanmelding ga je akkoord met deze voorwaarde.
Georganiseerd door:
De volgende onderwerpen komen aan bod:
Leerdoelen
Aan het eind van de studiemiddag:
De studiemiddag is te volgen zonder voorbereiding of voorkennis. De studiebelasting bestaat uit
het aantal contact uren. In dit geval is dat 3 contact uren.
De inhoud van deze studiemiddag heeft betrekking op kinderen met EVMB of ZEVMB, al dan niet
in combinatie met een visuele beperking
De inhoud van deze studiemiddag heeft betrekking op:
Wordt aangevraagd bij het NIP K&J / NVO OG voor 3 punten. De accreditatie wordt
overgenomen door het SKJ.
Dr. Sien Vandesande is postdoctoraal onderzoeker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven. Haar werk richt zich op de gehechtheidsrelatie tussen ouders en kinderen met een verstandelijke beperking. In haar doctoraatsonderzoek, getiteld t'Klikt – een veilig nest voor mijn kind met een ontwikkelingsvertraging', onderzocht ze hoe deze unieke ouder-kindrelatie ondersteund kan worden. Sinds 2021 werkt ze aan het postdocproject 'Zorgen voor is zorgen met', waarin ze onderzoekt hoe kinderen met een verstandelijke beperking omringd kunnen worden door een netwerk van kwaliteitsvolle gehechtheidsrelaties, met bijzondere aandacht voor co-regulatie tijdens stressmomenten en de samenwerking tussen ouders en professionele zorgverleners.
Bekijk de docent
Prof. dr. Mathijs Vervloed is bijzonder hoogleraar Ondersteunde Communicatie bij kinderen met meervoudige beperkingen aan de Radboud Universiteit Nijmegen, gefinancierd door Stichting Milo. Hij studeerde orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn expertise ligt op het gebied van communicatie en ontwikkeling bij kinderen met complexe beperkingen, waaronder visuele beperkingen, doofblindheid en ernstige meervoudige beperkingen. Binnen het Behavioural Science Institute doet hij onderzoek naar hoe ondersteunde communicatie en vroege interventie kunnen bijdragen aan betere ontwikkelingskansen en inclusie voor deze kinderen.
Bekijk de docent
Dr. Tanja Doodeman is werkzaam als orthopedagoog en onderzoeker bij zorgorganisatie Odion te Wormer. Ze promoveerde in 2024 aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Tanja deed haar onderzoek bij Affect-us, de Academische Werkplaats van Bartiméus, Ons Tweede Thuis, Odion en de Vrije Universiteit. Haar promotieonderzoek richtte zich op emotieregulatie bij mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking. Ze onderzocht of met de Aansluiten & Stimuleren-checklist de sensitieve responsiviteit van ouders en begeleiders bevorderd kan worden.
Bekijk de docent
Drs. Ans van Eijden is kinder- en jeugdpsycholoog en kinderpsychotherapeut. Ze is inmiddels met pensioen, maar was ruim 25 jaar verbonden aan Koninklijke Visio, zowel aan de school als aan de revalidatie afdeling en werkzaam in haar eigen praktijk.
Bekijk de docent
Drs. Ellen van den Broek is orthopedagoog-generalist. Zij is inmiddels met pensioen, maar was ruim 30 jaar verbonden aan Koninklijke Visio; de laatste 15 jaar als orthopedagoog-generalist aan de vroegbegeleiding en kind en jeugd van de revalidatie - afdeling.
Bekijk de docent
Drs. Saskia van der Weck is docent aan de Faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam, waar zij verbonden is aan de sectie ontwikkelingspedagogiek en het LEARN!-onderzoeksprogramma over opvoeding en ontwikkeling en is verbonden aan de Academische Werkplaats Affect-us. Ze is tevens GZ-psycholoog en combineert haar academische werk met praktijkervaring. In haar onderzoek richt zij zich onder andere op interprofessioneel leren in de zorg voor mensen met een beperking en op de ervaringen van ouders van kinderen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen EVB+.
Bekijk de docent
Drs. Nel Doornbos is Orthopedagoog Generalist. Zij is sinds 2002 verbonden aan Bartiméus onderwijs, waarvan ruim 20 jaar bij de school voor zeer moeilijk lerende kinderen.
Bekijk de docent
Drs. Marie-Louise Straus is GZ-psycholoog. Ze is inmiddels met pensioen, maar was bijna 45 jaar verbonden aan Bartiméus, ruim 20 jaar bij de ambulante dienstverlening van vooral jonge kinderen en daarna bij de woonafdelingen van kinderen en volwassenen.
Bekijk de docent
Prof. dr. Paula Sterkenburg (onderzoeker, schrijver, redactie, projectleider) is bijzonder hoogleraar ‘Mensen met een visuele of visuele-en-verstandelijke beperking; sociale relaties & ICT’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De leerstoel is in 2019 ingesteld door Stichting Bartiméus en het Bartiméus Fonds. Ze is GZ-psycholoog en orthopedagoog-generalist bij Bartiméus en is de coördinator van de Academische werkplaats Affect-us van Bartiméus-Vrije Universiteit Amsterdam-Ons Tweede Thuis-Odion. Ze is als bijzonder hoogleraar verbonden aan ‘De Banjaard’ Youz in Den Haag.
Bekijk de docent
Middag | |
13:30 | Inloop |
14:00 | Welkom/opening |
14:15 | De kracht van de gehechtheidsrelatie
Dr. Sien Vandesande |
14:35 | De kracht van communicatie
Prof. dr. Mathijs Vervloed |
15:05 | De kracht van aansluiten & stimuleren
dr. Tanja Doodeman |
15:25 | Pauze |
15:40 | Stereotiep en zelfverwondend gedrag. Diagnostiek en
Drs. Ans van Eijden & Drs. Ellen van den Broek |
16:00 | Ervaringen en het belang van de stap-voor-stap methode bij preventie van
Drs. Saskia van der Weck, Drs. N. Doornbos & Drs. Marie Louise |
16:20 | Intermezzo |
16:35 | ‘Begrijp je me goed?’
Prof. dr. Paula Sterkenburg |
16:55 | Afronding |
17:00 | Feestelijke afsluiting |
Doodeman, T. (2025). Aansluiten & stimuleren. Ondersteunen van externe emotieregulatie bij personen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking. Nederlands Tijdschrift voor de Zorg, 50(2): 67-78.
Vandesande, S. Bosmans, G., Sterkenburg, P., Schuengel, C., Van Den Noortgate, W. & Maes, B. (2020). Comfort provided by parents versus strangers after eliciting stress in children with severe or profound intellectual disabilities: does it make a difference?, Attachment & Human Development, 22:4, 425-447,DOI: 10.1080/14616734.2019.1659835
Stolk, J. Arentz, A. & Sterkenburg, P. (2009). Care with Vision: Understanding and helping people with an intellectual and visual disability. Doorn: Bartiméus Series. ISBN. 978-90-71534-99-7. https://bartimeus.nl/alle-publicaties/book-care-with-vision
Sterkenburg, P.S., Meddeler-Polman, B., & Schrijver, J. (2020). Gehechtheid in de praktijk: Werkboek voor iedereen die betrokken is bij de opvoeding van en zorg voor kinderen en volwassenen met een visuele-en-verstandelijke of verstandelijke beperking. Bartiméus, Zeist. ISBN/EAN: 978-94-91838-82-8. https://bartimeus.nl/alle-publicaties/boek-gehechtheid-in-de-praktijk
Sterkenburg, P.S. (2011). Vertrouwensrelatie voor ontwikkeling: een werkboek voor het opbouwen van een vertrouwensrelatie met kinderen en volwassenen met een ernstig verstandelijke of een meervoudige beperking. Bartiméus Reeks, Microweb Edu Doorn. https://bartimeus.nl/alle-publicaties/boek-vertrouwensrelatie-voor-ontwikkeling#:~:text=Een%20werkboek%20voor%20het%20opbouwen,verstandelijke%20of%20een%20meervoudige%20beperking.&text=Door%20te%20investeren%20in%20een,en%20durft%20te%20gaan%20exploreren.
De studiemiddag vindt plaats in:
Bartiméus Doorn, De Kapel
Oude Arnhemse Bovenweg 3
3941 XM Doorn
De locatie is te bereiken met de auto en het openbaar vervoer
In het praktijkonderzoek staat niet het probleemgedrag centraal, maar het welbevinden van de kinderen. Dus niet de onwenselijkheid van het gedrag maar de mogelijke betekenis van het gedrag; stereotiep en zelfverwondend gedrag kan gezien worden als een signaal niet begrepen te worden. Door een sensitieve benadering verbeterde het welbevinden en verminderde het stereotiepe en zelfverwondende gedrag.
FORTIOR biedt vele mooie na – en bijscholing aan waar ik in de afgelopen 25 jaar al met veel plezier aan heb deelgenomen.
FORTIOR heeft altijd een leuk, gevarieerd aanbod aan cursussen binnen het Verstandelijk Gehandicapten werkveld. Ik neem altijd met plezier deel aan de cursussen die FORTIOR aanbiedt!
Fijne locatie, goede voorzieningen en goede enthousiaste docenten. Het was een top dag!
Goed georganiseerd, lekkere lunch, goede info van te voren, mooi mapje, constant koffie en thee
Het is altijd geweldig om de trainingen van FORTIOR te volgen. De inhoud is zo praktijk gericht, dat je de vertaalslag naar je werkvloer al maakt tijdens de training. Elke keer kom ik na een training vol uitvoerbare ideeën op mijn werk zodat wij kunnen blijven ontwikkelen.