Tweedaagse cursus emotionele ontwikkeling in de ouderenzorg: van theorie naar praktijk

In deze inspirerende tweedaagse training leer je hoe je het ontwikkelingsdynamisch model van Anton Došen en de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling (SEO) effectief inzet binnen de ouderenzorg. Je ontdekt hoe deze methodes helpen om gedrag beter te begrijpen en passende, mensgerichte zorg te bieden — juist bij bewonersin het verpleeghuis met dementie, hersenletsel of een LVB.

Datum:
11 maart 2026,22 april 2026
Docent:
Jannet van Klaveren
Accreditatie:
wordt aangevraagd
Type:
Fysiek
Locatie:
Utrecht, Nederland
Tijdsduur:
van 9:30 tot 16:15
Investering:
540,00 p.p.
De deskundigheidsbevordering van FORTIOR is vrijgesteld van BTW.
Inclusief koffie, thee en lunch

540,00

Inschrijven

Hoe herken je de emotionele behoeften van bewoners? En hoe sluit je écht aan bij hun belevingswereld?

Emotionele ontwikkeling is een vaak onderbelicht aspect in de ouderenzorg, terwijl het een sleutelrol speelt in het begrijpen van gedrag en het bieden van passende zorg. In de gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg wordt al langer gewerkt met het ontwikkelingsdynamisch model van prof. dr. Anton Došen. Deze benadering biedt ook in de ouderenzorg veel kansen — vooral bij bewoners in het verpleeghuis met dementie, hersenletsel of een LVB.

Het wordt tijd om deze waardevolle inzichten ook hier structureel toe te passen.

 

Schaal voor Emotionele Ontwikkeling

Het Model voor Emotionele Ontwikkeling werd ontwikkeld door prof. dr. Anton Došen. Oorspronkelijk is het model ontwikkeld als basis voor het ondersteunen van mensen met een verstandelijke beperking. Het ontwikkelingsdynamisch kader van Anton Došen biedt een kader om gedrag te begrijpen door onderscheid te maken tussen iemands cognitieve capaciteiten, emotionele draagkracht en aangeleerde vaardigheden. Dit model helpt professionals om aan te sluiten bij de basisbehoeften van bewoners, wat leidt tot een diepere verbinding en een verbetering van de kwaliteit van leven

Om aan te kunnen sluiten bij het basale emotionele behoeften van een bewoner, is het belangrijk om in te schatten wat het emotionele ontwikkelingsniveau is. Om meer inzicht te krijgen in het emotioneel functioneren van een persoon is de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling (SEO) ontwikkeld. De SEO kent verschillende varianten, waaronder de SEO-R² en de SEO-verkort. Er bestaat ook een SEO-R² Kleurenprofiel. Dit instrument is bedoeld als werkvorm.

 

Waarom deze training?

In deze tweedaagse training leer je hoe je de emotionele ontwikkeling van bewoners in kaart brengt en daar praktisch op inspeelt. Je leert gedrag herkennen als uiting van een (vaak ongeuite) emotionele behoefte, in plaats van enkel als probleem.

Na afloop van deze training:

  • Begrijp je beter waar gedrag vandaan komt
  • Kun je het emotionele ontwikkelingsniveau van bewoners inschatten
  • Beschik je over concrete handvatten om zorg aan te passen aan de behoeften van bewoners
  • Werk je vanuit meer rust, begrip en verbinding

De inhoud van de training

Tijdens de in company training neemt de docent je mee in ontwikkelingsdynamische benadering en het model voor emotionele ontwikkeling. Vervolgens laten ze zien hoe deze benadering en model kunnen worden toegepast in de ouderenzorg.

Wat leer je?

Tijdens deze training werk je met:

  • Het ontwikkelingsdynamisch model en de verschillende fasen van emotionele ontwikkeling
  • De toepassing van het model bij bewoners met cognitieve achteruitgang of onbegrepen gedrag
  • De Schaal voor Emotionele Ontwikkeling (SEO): SEO-R², SEO-V en het SEO-R² Kleurenprofiel
  • Praktisch oefenen met het afnemen en interpreteren van deze schalen
  • Het leren aansluiten bij de basale emotionele behoeften van bewoners

 

Studiebelasting en voorbereiding

De training is te volgen zonder voorbereiding. Indien gewenst kan literatuur te voorbereiding met de docent worden afgesproken.

De studiebelasting bestaat uit het aantal contact uren. In dit geval is dat 12 uur.

Cliëntgroep

De inhoud van deze training is van toepassing op cliënten / bewoners in het verpleeghuis met dementie, hersenletsel of een LVB

 

Doelgroep

De inhoud van de training is afgestemd op psychologen, orthopedagogen, therapeuten en andere geïnteresseerden in de ouderenzorg of verpleeghuiszorg.

 

Niveau

Deze training heeft ten minste een post HBO niveau

Accreditatie

Accreditatie kan in overleg worden aangevraagd.

 

Certificaat

Iedere deelnemer aan de tweedaagse cursus krijgt na afloop een certificaat als bewijs van deelname.

Jannet van Klaveren

Jannet is GZ-psycholoog en systeemtherapeut en werkt sinds 2006 in de ouderenzorg, waarvan de eerste jaren binnen de ambulante ouderen GGZ en sinds 2009 werkt ze in het verpleeghuis.

Jannet is iemand met veel energie en passie voor haar vak. Aan de ene kant ze sterk in de inhoud (altijd op zoek naar de kern van het probleem en echt begrijpen hoe iets in elkaar zit), maar aan de andere kant is ze ook gericht op processen en het grote geheel. In het contact is ze authentiek en kan ze als mens dichtbij de ander komen.

De docent heeft veel ervaring met complexe dementiebeelden (zoals frontotemporale dementie en Lewy body dementie), (ernstige) persoonlijkheidsprobematiek en (ernstig) hersenletsel (waaronder bewustzijnsstoornissen). Jannet heeft ruime ervaring met ernstige psychiatrische problematiek binnen het verpleeghuis.

Sinds 1 oktober 2020 is Jannet werkzaam als consulent bij CCE (centrum voor consultatie en expertise). Ze wordt daar vooral ingezet bij complex probleemgedrag bij mensen met dementie en ernstig hersenletsel. Steeds vaker ben is ze ook betrokken in de verstandelijk gehandicaptenzorg.

In haar werk is Jannet de theorie rond emotionele ontwikkeling steeds vaker gaan gebruiken. Ze is medeauteur van de praktische handreiking “emotionele ontwikkeling in de ouderenzorg”.
Bekijk de docent

Programma dag 1

Ochtend
09:30

Opening en introductie

09:35

Theoretische achtergrond emotionele ontwikkeling

10:00

Koffiepauze

10:15

Specifiek ouderenzorg: achteruitgang in functioneren

 
Middag
12:30

Lunchpauze

13:15

Afnemen kleurenprofiel en de verkorte SEO-V

14:45

Koffiepauze

15:00

Voordoen door de docent en oefenen

16:15

Afronding en invullen evaluatie

Programma dag 2

 
Ochtend
09:30

Opening en introductie

09:35

Vragen en bedenkingen n.a.v. de vorige bijeenkomst

10:00

Herkennen van de fasen in emotionele ontwikkeling

Basale emotionele behoeften per fase

10:15

Koffiepauze

11:00

Vervolg basale emotionele behoeften per fase

Toepassing theorie op een casus

 
 
Middag
12:30

Lunchpauze

13:15

Verdieping afname: scoren en omgaan met merkwaardige resultaten

Verslaglegging

14:45

Koffiepauze

15:00

Advisering, hoe sluit je aan bij emotioneel functioneren

Meenemen van een team en verwanten in de theorie rond emotionele ontwikkeling

16:15

Afronding en invullen evaluatie

Aanbevolen literatuur

Morisse, F., & Došen, A. (Red.). (2024). SEO-R². Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised². Antwerpen-Den Bosch: Gompel&Svacina ISBN 978 94 6371 500 3

Morisse, F., De Neve, L., Ronsse, E., Sterkenburg, P.S., Vonk, J., Zaal, S. (2024) SEO-V². Schaal voor Emotionele Ontwikkeling. Amsterdam: Hogrefe Uitgevers B.V.

Groot, R. de. (2019). SEO-R2 Kleurenprofiel revised 2. Handleiding. Doetinchem: Graviant.

Van Klaveren-Pals, J. (2025) Psychologie in het verpleeghuis. Een praktijkgids. Amsterdam: SWP

Vonk, J (2021). Emotionele ontwikkeling: over basisbehoefte, draagkracht en plezier. Den Haag: Acco.

Locatie van de training

De training vindt plaats in Utrecht. De exacte locatie wordt later bekend gemaakt.

Zij gingen je voor

FORTIOR biedt vele mooie na – en bijscholing aan waar ik in de afgelopen 25 jaar al met veel plezier aan heb deelgenomen.

FORTIOR heeft altijd een leuk, gevarieerd aanbod aan cursussen binnen het Verstandelijk Gehandicapten werkveld. Ik neem altijd met plezier deel aan de cursussen die FORTIOR aanbiedt!

Fijne locatie, goede voorzieningen en goede enthousiaste docenten. Het was een top dag!

Goed georganiseerd, lekkere lunch, goede info van te voren, mooi mapje, constant koffie en thee

Het is altijd geweldig om de trainingen van FORTIOR te volgen. De inhoud is zo praktijk gericht, dat je de vertaalslag naar je werkvloer al maakt tijdens de training. Elke keer kom ik na een training vol uitvoerbare ideeën op mijn werk zodat wij kunnen blijven  ontwikkelen.

Blijf op de hoogte van nieuwe trainingen, ontwikkelingen en onze informatieve artikelen