Werken met emotionele ontwikkeling voor HBO geschoolde professionals
Online
DOCENT: Anouk van de Bovenkamp
INHOUD: Deze scholing zoomt in op de praktijk van een HBO geschoolde professional en hoe deze verantwoord met het model voor emotionele ontwikkeling kan werken
TIJDSDUUR: Een online training op 18 december 2023 en 15 januari 2024 van 9:30 tot 12:30 uur
PLATFORM: De training wordt gegeven in Zoom
ACCREDITATIE: Kan in overleg worden aangevraagd
INVESTERING: 250,00 p.p. FORTIOR is vrijgesteld van BTW
In de zorg en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking is het steeds belangrijker geworden om rekening te houden met emotionele ontwikkeling. Het emotionele ontwikkelingsniveau geeft namelijk een indicatie voor de draagkracht van een cliënt of leerling met een verstandelijke beperking. Emotionele ontwikkeling zegt iets over wat iemand áánkan. Als je op de hoogte bent van het emotionele ontwikkelingsniveau van jouw cliënten met een verstandelijke beperking, dan ben je beter in staat om in je begeleiding aan te sluiten bij wat een persoon nodig heeft.
De Schaal voor Emotionele Ontwikkeling
De Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised² (SEO-R²) is een van de instrumenten waarmee het emotionele ontwikkelingsniveau ingeschat kan worden. De SEO-R² is bedoeld als discussie instrument. Het wil een discussie uitlokken tussen professionals of familieleden over de emotionele ontwikkeling van een persoon met een verstandelijke beperking. De schaal heeft tot doel de ontwikkeling op kwalitatieve en intersubjectieve wijze te beoordelen. Teams die ermee werken hebben goede klinische vaardigheden nodig. (bron: SEO-R². Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised². Pagina 21)
De SEO-R² is geen classificerend en diagnostisch instrument. Het is een hulpmiddel om de ondersteuning af te stemmen op de emotionele behoeften van cliënten. De zoektocht naar het emotionele niveau heeft als doel basale emotionele behoeften en motivaties onder het observeerbaar gedag te ontdekken. (bron: SEO-R². Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised². Pagina 21)
De Schaal voor Emotionele Ontwikkeling kent nog andere varianten: de SEO-Verkort en de VEO. Daarnaast is er ook een SEO-R² kleurenprofiel dat bedoeld is als werkvorm voor gedragsdeskundigen die bekend zijn met het theoretisch kader van prof. Dr. A. Došen en het leuk vinden om dit thema wat breder neer te zetten voor het systeem rondom een kind of volwassene met een verstandelijke beperking. (bron: https://www.graviant.nl/seo-r-kleurenprofiel.html)
Kwalitatieve inschaling
Om een indruk te krijgen van de basale emotionele behoeften van cliënten met een verstandelijke beperking is het niet altijd nodig om een uitgebreide inschaling te doen met de SEO-R². Begeleiders en andere HBO opgeleide professionals kunnen een zogenaamde kwalitatieve (of klinische) inschaling doen. Bij een kwalitatieve inschaling probeer je via discussie, mentaliseren en reflectie binnen het team te achterhalen wat de emotionele ontwikkeling van je cliënt is en hoe je hierop kunt afstemmen.
Werken met emotionele ontwikkeling gaat verder dan het invullen van een schaal
Volgens het Vlaamse kennisnetwerk SAM-VZW gaat werken met emotionele ontwikkeling verder dan een schaal invullen. Het vraagt aanpassingen in je begeleidingsstijl en in de strategieën die je hanteert.
Ook is het belangrijk voor professionals, die werken met mensen met een verstandelijke beperking, om aandacht te hebben voor hun eigen emoties en behoeften. Het is belangrijk dat ze kunnen mentaliseren. Zo kunnen professionals zich beter afstemmen op de basale emotionele behoeften van hun cliënten.
Werken met emotionele ontwikkeling is al met al niet eenvoudig. Het zal elke zorgprofessional veel tijd en energie kosten om het model voor emotionele ontwikkeling in de vingers te krijgen. Deze training van 6 contacturen kan enkel een startpunt zijn om je daarna nog verder in het model te bekwamen.
De focus van deze training
Als HBO opgeleide professional wil jij jezelf mogelijk verdiepen in het model voor emotionele ontwikkeling en wil je ontdekken welke meerwaarde het model kan bieden in jouw werk met cliënten met een verstandelijke beperking. Mogelijk overweeg je om de schaal voor emotionele ontwikkeling aan te schaffen zodat jij deze ook kunt gebruiken in je werk.
In deze training wordt de theorie over emotionele ontwikkeling toegespitst op de praktijk van een HBO professional (zoals een begeleider, maatschappelijk werker, toegepast psycholoog). De kwalitatieve inschaling wordt besproken en geoefend. Als de deelnemers dat wensen dan kan ook de SEO-R² worden behandeld. De nadruk ligt op de praktische toepassing van de theorie en vooral op de waardevolle kijk die dit kader meebrengt ten voordele van de cliënten en hun begeleiders.
Inhoud van de training
De training wordt gegeven door psychodiagnostisch medewerker Anouk van de Bovenkamp. Ze heeft veel ervaring met het model voor emotionele ontwikkeling en het werken met de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling.
De online training bestaat uit 2 delen. In het eerste deel van de training gaat docent Anouk van de Bovenkamp in op het model voor emotionele ontwikkeling en de theorie hierachter. Tijdens de tweede bijeenkomst hoor je meer over het inschatten van emotionele ontwikkeling.
Bijeenkomst 1: model voor emotionele ontwikkeling:
- Wat is emotionele ontwikkeling? En hoe verhoudt het zich tot het cognitieve niveau en het niveau van praktische vaardigheden?
- Link tussen emoties, behoeften en gedrag
- Fasen in emotionele ontwikkeling
- Het herkennen van je eigen emotionele behoeften zodat je beter kunt afstemmen op de behoefte van je client
- Hoe kun je jouw begeleidingsstijl afstemmen op de basale emotionele behoeften van jouw cliënten
Bijeenkomst 2: inschatten emotionele ontwikkeling:
- Welke instrumenten zijn beschikbaar om de emotionele ontwikkeling in te schatten
- Wat houdt een onderzoek naar het emotionele ontwikkelingsniveau in
- Hoe kun je een inschatting maken van emotionele ontwikkeling op basis van verhalen door middel van een kwalitatieve inschaling
- Kennismaking met de SEO-R2
Leerdoelen:
- Na deze training heb je kennisgemaakt met het model voor emotionele ontwikkeling en weet je waarom aandacht voor emotionele ontwikkeling belangrijk is.
- Na deze training heb je een indruk gekregen van de benaderingswijze en begeleidingsstijl die het beste past bij een specifieke ontwikkelingsfase.
- Ben je geïnformeerd over hoe een onderzoek naar emotionele ontwikkeling eruitziet
- Je hebt geoefend met de kwalitatieve inschatting van emotionele ontwikkeling.
- Heb je een korte uitleg gekregen over hoe een onderzoek met de SEO-R2 in zijn werk gaat.
Studiebelasting en voorbereiding
Studiebelasting naar verwachting 16 uur:
- Contacturen: 6 uur
- Doorlezen literatuur: 6 uur
- Maken van een verwerkingsopdracht: 4 uur
Verplichte literatuur (wordt vooraf per mail naar je toegestuurd)
- Došen, A. (2017). Neurobiologische aspecten van emotionele ontwikkeling. In J. de Bruin, J. Vonk, A. van den Broek & B. Twint (Red.), Handboek emotionele ontwikkeling & verstandelijke beperking. Amsterdam: Boom
- Morisse, F., Roskam, S., Neve, De, L., Došen, A. (2017). SEO-R2: een instrument voor assessment. In J. de Bruin, J. Vonk, A. van den Broek & B. Twint (Red.), Handboek emotionele ontwikkeling & verstandelijke beperking. Amsterdam: Boom
- Vonk, J. (2021). Emotionele ontwikkeling: Over basisbehoefte en draagkracht, kwetsbaarheid en plezier. Den Haag: Acco, pagina. 147-158
- De Neve, S. (2018) De juiste vraag. Van inschatten van emotionele ontwikkeling naar ondersteuning van mensen met een (verstandelijke) beperking. SENS-EO
- Zaal, S., Boerhave, M. (2022). Emotionele Ontwikkeling. Beschrijving fasen en bijbehorende begeleidingsstijl. Cordaan
Aanbevolen literatuur die je zelf kunt aanschaffen
Morisse, F., & Došen, A. (red.). (2017). SEO-R². Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised². Antwerpen-Apeldoorn. Garant nv. ISBN: 9789044133677
Opdracht tussen de twee bijeenkomsten door:
- Fasen herkennen bij een van je eigen cliënten
- Handleiding SEO-R2 doorlezen en vragen die je erover hebt insturen (indien gewenst)
Cliëntgroep
De inhoud van de training heeft betrekking op kinderen, jongeren, volwassenen met een lichte, matige of ernstige (meervoudig) verstandelijke beperking.
Doelgroep
De studiedag is bedoeld voor HBO geschoolde professionals werkzaam in de verstandelijk gehandicaptenzorg, speciaal onderwijs of GGZ, zoals begeleiders, maatschappelijk werkers, GGZ-agogen, coaches, leerkrachten, psychodiagnostisch medewerkers en pedagogisch medewerkers die met het model voor emotionele ontwikkeling willen gaan werken of aan diagnostiek doen onder supervisie.
Accreditatie
Accreditatie wordt aangevraagd in overleg.
Wil je overleggen over het aanvragen van accreditatie. Stuur dan een mail naar inschrijvingen@fortior.info. Je kunt ervan uitgaan dat accreditatie worden aangevraagd als je expliciet een bevestiging hebt ontvangen.
Certificaat
Alle deelnemers ontvangen achteraf een online certificaat als bewijs van deelname per e-mail.
Anouk van de Bovenkamp
Anouk van de Bovenkamp is in 2010 afgestudeerd bij Saxion Deventer als PDW. Sinds 2017 werkt ze bij Sherpa, waar ze het team gedragsdeskundigen ondersteunt in het uitvoeren en interpreteren van diagnostiek. Haar passie is de laatste jaren steeds meer gaan liggen in de beeldvorming rondom het áánkunnen van cliënten. Ze heeft diverse scholingen gedaan, o.a. bij Anton Došen zelf en heeft veel ervaring met de afname, interpretatie en advisering van de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling. Ze blijft verrast over hoeveel inzichten elke afname telkens weer oplevert, door met elkaar op zoek te gaan naar de vraag en met name de behoefte ónder de oppervlakte, onder het gedrag. Het blijkt vaak de sleutel tot vermindering van ‘probleem’gedrag. Ze ziet het als haar missie om hier zoveel mogelijk aandacht voor te vragen en kennis over te delen. Binnen Sherpa geeft ze sinds 2021 scholing aan begeleiders in opleiding en aan teams over het herkennen van de verschillende ontwikkelfases in de dagelijkse praktijk en over hoe dit in te zetten is in het handelen van professionals richting de cliënt.
Bekijk de docent
| Ochtend | |
| 09:30 | Wat is emotionele ontwikkeling? Fasen in emotionele ontwikkeling |
| 11:05 | Pauze |
| 11:15 | Passende begeleidingsstijl per ontwikkelingsfase Aandacht voor je eigen (emotionele) behoeften |
| 12:15 | Vragen en discussie Vooruitblikken bijeenkomst 2 en bespreken verwerkingsopdracht |
| 12:30 | Afronding |
| Ochtend | |
| 09:30 | Introductie |
| 09:35 | Terugblikken op de vorige bijeenkomst Bespreken verwerkingsopdracht |
| 09:50 | Kwalitatieve inschaling op basis van casussen |
| 11:05 | Pauze |
| 11:15 | Verschillende instrumenten om emotionele ontwikkeling in te schatten Hoe ziet een onderzoek naar emotionele ontwikkeling eruit? Kennismaking SEO-R2 |
| 12:15 | Vragen en discussie Invullen evaluatie |
| 12:30 | Afronding |
