Tweedaagse Cursus: Aansluiten bij de Emotionele ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking
- deze cursus vond plaats op 13 en 27 november 2014
- Docenten: Carolien Filius en Barbara Boots
- In de tweedaagse cursus over het aansluiten bij de emotionele ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking leren begeleiders hoe ze theoretische kennis over emotionele ontwikkeling kunnen vertalen naar handelen in de praktijk.
- Accreditatie was toegekend door Register Vaktherapie
De cursus wordt niet meer herhaald. Wil je op de hoogte blijven van de FORTIOR agenda? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief!
Kennis over emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking is belangrijk om de begeleidingsstijl goed te laten aansluiten bij de cliënt. Het komt vaak voor dat door begeleiders de nadruk wordt gelegd op het “kunnen”. Dit kan leiden tot probleemgedrag omdat de cliënt wordt overschat of juist wordt onderschat. Kennis over emotionele ontwikkeling maakt dat begeleiders beter kunnen inschatten wat de draagkracht van hun cliënt is en dus beter begrijpen wat de cliënt “aankan”. Als deze kennis wordt toegepast en geïntegreerd in de dagelijkse omgang met de cliënt, hoeft hij minder gedragsproblemen te laten zien. Kortom, de kwaliteit van leven voor cliënt neemt toe.
In de tweedaagse cursus over het aansluiten bij de emotionele ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking leren begeleiders hoe ze theoretische kennis over emotionele ontwikkeling kunnen vertalen naar handelen in de praktijk.
Fasen in emotionele ontwikkeling
Professor Anton Došen ontwikkelde de tot nu meest invloedrijke theorie over emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking in Nederland. Anton Došen omschrijft de emotionele ontwikkeling van mensen in een aantal fasen. In elke fase hebben mensen specifieke emotionele behoeften. Daarnaast bepaalt de fase waarin iemand zich bevindt mede wat de persoon aankan. Anton Došen gaat er van uit dat ieder mens dezelfde fasen doorloopt in zijn of haar emotionele ontwikkeling. Bij mensen met een verstandelijke beperking verloopt deze ontwikkeling waarschijnlijk trager of blijft die steken in een specifieke fase.
De Schaal Emotionele Ontwikkeling Revised (SEO-R) wordt gebruikt om in te schatten welk emotioneel ontwikkelingsniveau de cliënt heeft. De SEO-R Kleurenprofiel is een variant op de SEO-R. Met de SEO-R Kleurenprofiel kunnen teams met behulp van gekleurde kaartjes samen inschatten welk emotioneel ontwikkelingsniveau de cliënt heeft. Dit gebeurt meestal onder begeleiding van een orthopedagoog of psycholoog.
In deze cursus leggen Barbara Boots (orthopedagoog) en Carolien Filius (casemanager en psychomotorisch therapeut) de fasen van de emotionele ontwikkeling gebaseerd op de theorie van Anton Došen uit. Dit gebeurt op een interactieve wijze en er wordt gebruik gemaakt van de SEO-R/ SEO-R Kleurenprofiel.
Nadat de theoretische basis is gelegd maken Barbara en Carolien een overgang naar de praktijk door middel van het bespreken van casuïstiek. Hoe sluit je in de begeleiding aan bij het emotionele ontwikkelingsniveau van de cliënt?
Tijdens de cursus zal ook uitgebreid worden ingegaan op een aantal casussen die door deelnemers zelf worden ingebracht.
De cursus was te volgen zonder voorbereiding. Indien gewenst kon de aanbevolen literatuur worden doorgelezen.
De studiebelasting bestaat uit het aantal contact uren. In dit geval was dit 12 uur.
De cursus is voornamelijk bedoeld voor professionals die werken met kinderen en/of volwassenen met een verstandelijke beperking, zoals begeleiders, docenten in het speciaal onderwijs, logopedisten of vaktherapeuten.
Barbara Boots
Barbara is werkzaam als orthopedagoog bij Stichting Ons Tweede Thuis. Voordat Barbara pedagogische wetenschappen ging studeren, was ze werkzaam als begeleider binnen diverse woonvormen voor mensen met een verstandelijke beperking. Barbara vindt het belangrijk om het gedrag van mensen met een verstandelijke beperking te bekijken vanuit het perspectief van emotionele ontwikkeling. Als het emotioneel ontwikkelingsniveau van de cliënt wordt geplaatst binnen het integrale beeld van de cliënt, dan geeft dit de beste handvatten voor begeleiding en ondersteuning. Barbara geeft al een aantal jaren trainingen over emotionele ontwikkeling binnen Ons Tweede Thuis en bij andere organisaties.
Carolien Filius
Carolien werkt als casemanager en psychomotorisch therapeut bij Stichting Ons Tweede Thuis. Ruim 10 jaar gaf Carolien training over het omgaan met agressie. Het accent lag daarbij om het voorkomen van agressie door beter aan te sluiten bij de basale behoeftes van de cliënt. Door haar ervaringen raakte Carolien er steeds meer van overtuigd dat het zeer belangrijk is om de begeleiding en ondersteuning van de cliënt te laten aansluiten op zijn emotionele ontwikkelingsniveau. Dit bevordert namelijk het welzijn van de cliënt en vermindert probleemgedrag. Carolien geeft al een aantal jaren trainingen over emotionele ontwikkeling binnen Ons Tweede Thuis en bij andere organisaties.
| Ochtend | |
| 10:00 | Opening en verwachtingen van cursisten |
| 10:15 | Theorie Došen: Fasen doornemen op interactieve wijze |
| 11:15 | Pauze |
| 11:30 | Film/ casus & emotionele ontwikkeling inschatten d.m.v. SEO-R K |
| 12:30 | Lunch |
| Middag | |
| 13:30 | – Theorie Dosen: begeleidingsbehoefte per fase |
| 15:00 | Pauze |
| 15:15 | Uitleg SEO-R & opdracht casuïstiek cursusdag |
| 17:00 | Afsluiting |
| Ochtend | |
| 10:00 | Opening |
| 10:15 | Theorie Dosen: Probleemgedrag |
| 11:00 | Pauze |
| 11:30 | – Film: Probleemgedrag |
| 12:30 | Lunch |
| Middag | |
| 13:30 | Vervolg werken subgroepen |
| 15:00 | Pauze |
| 15:15 | Plenaire terugkoppeling uit de subgroepen |
| 17:00 | Afsluiting |
Aanbevolen literatuur
Claes, L. e.a. (2012). Emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking. Garant. ISBN 978-90-441-2849-9.
Bestel dit boek hier >>
Vignero, G. (2011). De draad tussen cliënt en begeleider. De emotionele ontwikkeling als inspiratiebron in de begeleiding van personen met een verstandelijke handicap. Garant. ISBN 978-90-441-2809-3.
Bestel dit boek hier >>
Vonk, J. & Hosmar, A. (2009). Emotionele ontwikkeling bij mensen met een beperking. Een denk- en handelingskader voor de praktijk. Leuven: Acco. ISBN 978-90-334-7499-6.
Bestel dit boek hier >>
Vugts- De Groot, B. (2011). Werken met ontwikkelingsleeftijden. Afstemmen op mensen met een verstandelijke beperking. Uitgeverij Nelissen PM. 978-90-244-1841-1
Bestel dit boek hier >>
