Trainersprotocol compassietraining voor mensen met een verstandelijke beperking: Een tweedaagse train-de-trainer training
Fysiek
Accreditatie
DOCENT: Hannelies Hokke
INHOUD: Hoe kun je cliënten ondersteunen die een lage dunk van zichzelf hebben; veel schaamte of zelfverwijt kennen en moeite hebben om warme gevoelens voor zichzelf en anderen te ervaren? In deze cursus leer je voor welke cliënten met een verstandelijke beperking de compassietraining geschikt is en hoe kan die worden gegeven.
TIJDSDUUR: Een tweedaagse training op 23 mei (= dag 1) en 20 juni (= dag 2) 2023 van 9:30 tot 17:00
ACCREDITATIE: Is toegekend door Register Vaktherapie, overige accreditaties kunnen in overleg worden aangevraagd.
INVESTERING: 545,00 p.p. inclusief koffie, thee en lunch. FORTIOR is vrijgesteld van BTW.
Ieder mens blijkt baat te hebben bij een vriendelijke houding tegenover zichzelf en tegenover anderen. Mensen met een verstandelijke beperking zijn extra kwetsbaar voor het ervaren van psychologische lijdensdruk, waarbij een hoge mate van schaamte en zelfkritiek een belangrijke rol kan spelen. Ze doen namelijk vaker dan gemiddeld negatieve (sociale) ervaringen op zoals interpersoonlijk trauma of misbruik. Tegelijkertijd hebben ze minder copingstrategieën. Schaamte en zelfkritiek hebben een grote impact op de gezondheid en welzijn van mensen met een verstandelijke beperking. Het heeft daarnaast belemmerende invloed op de effecten van bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie.
Mindfulness Based Compassionate Living
Frits Koster en Erik van den Brink gaven mindfulness trainingen in de GGZ. Een belangrijk aspect in mindfulness is “jezelf met vriendelijke ogen beschouwen”. Koster en Van den Brink zagen dat dit lastig bleef voor velen. Ze ontwikkelden daarom de compassietraining Mindfulness Based Compassionate Living (MBLC). MBLC is gebaseerd op de.Compassion Focused Therapy van Paul Gilbert.
Mindfulness Based Compassionate Living is bedoeld voor mensen die al bekend zijn met mindfulness oefeningen en die desondanks worstelen met een negatieve houding tegenover zichzelf en die vaak ook problemen in sociale relaties hebben. In deze training worden oefeningen aangeboden om meer warmte, acceptatie en verbondenheid met zichzelf en anderen te ervaren.
Compassie omvat enerzijds een sensitiviteit voor pijn en lijden, zowel van onszelf als van anderen, en anderzijds de bereidheid en moed om er wat aan te doen. Elk mens beschikt over het vermogen tot compassie, maar niet bij iedereen komt dit vermogen te volle tot ontwikkeling. De MBLC training biedt oefeningen waarmee de compassie kan groeien.
Aangepaste compassietraining
Voor mensen met een verstandelijke beperking die geen vriendelijke houding ten opzichte van zichzelf kunnen opbrengen, is de MBCL-VB beschikbaar. Op compassie gebaseerde interventies richten zich op het vergroten van het welbevinden door het ontwikkelen van (zelf)compassie. Onderzoek geeft aan dat door compassietraining zelfcompassie groeit en symptomen van depressie, angst en stress afnemen.
Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek naar de Mindfulness Based Compassionate Living voor mensen met een verstandelijke beperking staat in de kinderschoenen. Uit de weinige studies die er nu zijn, komen aanwijzingen, dat het een methode is die juist extra bruikbaar is voor deze groep. Dit komt omdat mensen met een verstandelijke beperking minder op cognitie maar meer op doen en ervaren gericht zijn. De training kan hierop goed aangepast worden. De mensen die aan de training hebben deelgenomen, zeggen, dat de training hen geholpen heeft en dat ze de training als plezierig hebben ervaren.
Train-de-trainer training
Deze tweedaagse train-de-trainer training, waarin een aangepast compassietrainingsprotocol wordt aangeboden, is ontwikkeld voor trainers en hulpverleners die compassietraining willen aanbieden aan mensen met een verstandelijke beperking en daarmee hun cliënten willen ondersteunen om milder tegenover zichzelf te worden.
Inhoud van de training
Hannelies bespreekt de theorie achter de compassietraining en de wetenschappelijke bevindingen. Tijdens de training wordt er op een praktische en ervaringsgerichte manier gewerkt met het protocol: via compassieoefeningen wordt het aangepaste protocol doorgenomen en werk je aan je eigen compassionele basishouding.
Na het volgen van de training kun je:
- een individuele aangepaste compassietraining geven aan een cliënt met een (visuele en) verstandelijke beperking;
- een verantwoorde inschatting maken voor welke cliënten training geschikt is;
- je eigen compassionele basishouding inzetten.
Voorbereiding en studiebelasting
De training bestaat uit vier dagdelen. Daarnaast brengen de cursisten zelf oefeningen uit het protocol in praktijk.
De studiebelasting bestaat uit het bijwonen van de training (contacturen) en het uitvoeren van oefeningen uit het protocol met cliënten in de werksituatie (tien uur).
Aangeraden wordt om ook zelf een 8-weekse compassietraining of de MBCL voor hulpverleners te volgen. Dat kan eventueel ook na de training.
Cliëntengroep
De compassietraining is geschikt voor mensen met een matige en lichte verstandelijke beperking.
Doelgroep
De train-de-trainer training is voor vak- en speltherapeuten, psychologen, orthopedagogen, cliëntondersteuners, GGZ-agogen, sociaal agogen en andere geïnteresseerde professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking.
Er kunnen maximaal 14 mensen deelnemen.
Accreditatie
Accreditatie is toegekend door:
- Register Vaktherapie voor 12 punten
Overige accreditaties in overleg
Heb je een andere accreditatie nodig dan hierboven staat vermeld? Overleg dan met FORTIOR of de accreditatie kan worden aangevraagd. Neem voor overleg contact op via inschrijvingen@fortior.info.
Certificaat en invoeren presentie
FORTIOR reikt aan het eind van de dag certificaten uit. Op het certificaat staan de accreditaties en hun ID-nummers vermeld.
Voor sommige registers van beroepsverenigingen, zoals bij Register Vaktherapie en Registerplein, voert FORTIOR de presentie in. Hiervoor hebben wij het nummer nodig waarmee je in het register bent ingeschreven.
Als FORTIOR geen nummer van je heeft, dan kan de presentie niet worden ingevoerd. Zorg er dus voor dat je correcte nummer bekend is bij FORTIOR!
Hannelies Hokke
Met veel plezier is Hannelies sinds 2003 werkzaam bij Bartiméus als psychomotorisch therapeut voor mensen met een visuele en/of visuele-verstandelijke beperking en psychische of psychiatrische problematiek. Samen met anderen heeft ze mindfulness aangepast voor mensen met een verstandelijke beperking. In 2017 is er gestart met een pilot aangepaste compassietraining. Inmiddels is er een protocol ontwikkeld zodat compassie breder aangeboden kan worden in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.
Hannelies is ook verbonden aan de Academische werkplaats Bartiméus-VU en ondersteunt daar bij verder onderzoek rondom mindfulness en compassietraining voor mensen met een (visuele en) verstandelijke beperking.
Bekijk de docent
| Ochtend | |
| 09:30 | Opening dag 1 |
| 09:45 | Uitleg en achtergronden compassietraining |
| 10:45 | Pauze |
| 11:00 | Zelfcompassietest voor jezelf en de cliënt. Onderzoek naar Compassietraining. Sessie 1 van het protocol oefenen en bespreken |
| 12:30 | Lunch |
| Middag | |
| 13:30 | Sessie 2 en 3 bespreken en oefenen |
| 15:00 | Pauze |
| 15:15 | Aandacht voor de eigen compassionele basishouding. Sessie 4 oefenen. Aanpassen van de oefeningen. |
| 16:45 | Afsluiting |
| 17:00 | Eind |
| Ochtend | |
| 09:30 | Opening dag 2 Compassie oefening |
| 09:45 | Nabespreken oefenen in de werksituatie; reflectie eigen compassionele basishouding; oefenen sessie 5 |
| 11:00 | Sessie 5: weerstand en inquiry Creatieve inspiratie om zelf oefeningen aan te passen |
| 12:30 | Lunch |
| Middag | |
| 13:30 | Sessie 7 en 8 |
| 15:00 | Pauze |
| 15:15 | Sessie 9 en 10; aandacht voor transfer. Aandachtspunten voor de komende tijd |
| 16:45 | Afsluting |
| 17:00 | Eind |
Literatuur
Zoutenbier, Y., Hokke, H., & Sterkenburg, P. (2020). Pilotstudie naar de inzet van een compassietraining voor mensen met een visuele, lichamelijke en lichte tot matige verstandelijke beperking. LVB Onderzoek & Praktijk,18/1 p. 12-22. download het artikel hier:
Koster, F., & Brink, E. van den, (2019). Compassie in je leven. Mindfulness verdiepen met heartfulness. Amsterdam: Boom uitgevers.
Locatie
De exacte locatie van de cursus is nog niet bekend. Het zal in ieder geval plaatsvinden in Utrecht of Doorn.
