Fysiek
DOCENTEN: Paula Sterkenburg en Francien Dekker
INHOUD: Hoe je mentaliseren bij jezelf en je cliënt met een verstandelijke beperking kunt stimuleren.
ACCREDITATIE: Is toegekend door NIP/NVO en Register Vaktherapie.
Deze studiedag wordt niet meer herhaald. Blijf op de hoogte van het scholingsaanbod van FORTIOR en meld je aan voor de nieuwsbrief.
Inschrijven nieuwsbrief
Došen (2014): “In de praktijk met mensen met een verstandelijke beperking wordt het mentalisatieconcept nog weinig toegepast. Zonder twijfel zou de behandeling gebaseerd op dit concept ook bij deze populatie goed van pas kunnen komen.”
Mentaliseren is het vermogen om na te denken over de gedachten of emoties die je eigen gedrag of het gedrag van anderen bepalen. In de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB) een nieuwe methodiek. Francien Dekker en Paula Sterkenburg hebben deze methode – die bekend is binnen de GGZ – aangepast voor de doelgroep cliënten met een verstandelijke (en visuele) beperking.
Veilige gehechtheid van het kind is van groot belang voor de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling. Als het kind zich veilig voelt, kan het zich positief ontwikkelen naar de eigen mogelijkheden. Het kind heeft dan ook de ervaring dat emoties en stress gereguleerd worden. Veilige gehechtheid van het kind hangt samen met het vermogen van de ouder sensitief te zijn voor de emotionele signalen van het kind. De ouder kan dan mentaliseren, dat wil zeggen denken over en emotioneel weet ervan hebben, dat het gedrag van jezelf en van de ander bepaald wordt door gedachten, gevoelens, wensen en bedoelingen.
Cliënten met een verstandelijke (en visuele) beperking en een problematische gehechtheid hebben moeite met hun stress- en emotieregulatie. Ze kunnen minder goed over zichzelf nadenken en hun gevoelens herkennen en uiten. Met andere woorden: hun mentaliserend vermogen is niet of minder goed ontwikkeld. Dit kan leiden tot probleemgedrag of psychische problemen.
Begeleiders die cliënten – met soms ernstige gedragsproblemen ondersteunen – ervaren nogal eens handelingsverlegenheid in hun werk. Belangrijk is het dan dat de begeleider zelf blijft mentaliseren en probeert de spanning van de cliënt te verminderen. Dat betekent dat we niet alleen oog moeten hebben voor hoe het met de cliënt gaat, maar ook voor de ouder, verzorger, begeleider of leerkracht die in interactie met de cliënt is. Verstoringen in de interactie kunnen zowel te maken hebben met de cliënt als met de ouder/begeleider te maken. Het bevorderen en in stand houden van een veilige gehechtheid bij kwetsbare cliënten geeft de beste uitgangspositie om te werken aan de ontwikkeling van hun mentaliserend vermogen.
Francien Dekker en Paula Sterkenburg gaan onder andere in op de volgende thema’s:
• Wat is mentaliseren?
• Hoe kun je mentaliseren of niet-mentaliseren herkennen?
• Wat houdt een Mentaliseren Bevorderende Begeleiding in?
• Hoe kun je mentaliseren stimuleren bij jezelf en bij de cliënt?
Paula Sterkenburg studeerde in 1991 af als ‘kliniese sielkundige / clinical psychologist’ aan de Noord-Wes Universiteit te Potchefstroom in Zuid Afrika en in 1993 als psycholoog aan de Universiteit Utrecht in Nederland. Ze werkt als gz-psycholoog/therapeut bij de afdeling psychotherapie van Bartiméus in Doorn en als universitair docent aan de Afdeling Ontwikkelingspedagogiek, Faculteit Psychologie en Pedagogiek en EMGO+ Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Binnen een samenwerkingsproject tussen de VU Amsterdam en Bartiméus heeft zij haar promotie onderzoek afgerond (PhD. 2008) met als titel: ‘Intervening in Stress, Attachment and Challenging Behaviour: Effects in Children with Multiple Disabilities’. De VGN kende haar de 1e VGN Gehandicaptenzorgprijs (2007) toe voor de manier waarop zij een brug heeft weten te slaan tussen onderzoek en praktijk. In 2012 werd aan haar de Han Nakken prijs van de Rijksuniversiteit Groningen toegekend voor de meest opmerkelijke praktijkprestatie voor het werkboekje ‘Vertrouwensrelatie voor ontwikkeling’. Paula is co-auteur van het boek “Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB)”.
Francien Dekker werkt als kinder- en jeugdtherapeut(VKJP)/klinisch psycholoog sinds 2001 bij Bartiméus op de afdeling Psychotherapie. Daarvoor heeft ze 20 jaar gewerkt als orthopedagoog in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Is gespecialiseerd in de psychotherapeutische diagnostiek en behandeling van kinderen, jongeren en volwassenen met een visuele en/of verstandelijke beperking en een problematische gehechtheid, complex trauma of persoonlijkheidsstoornissen. Ze was actief betrokken bij het schrijven van de Richtlijn Problematische Gehechtheid voor de Jeugdzorg (2014). Is docent bij de RINO Utrecht bij de cursus ‘Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag’ voor gedragsdeskundigen. Afgelopen jaren gaf zij meerdere presentaties op congressen en symposia en is auteur van de boeken: ‘Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag’ en “Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB)”.
De dag is bedoeld voor begeleiders, coördinerend begeleiders, therapeuten, managers, gedragsdeskundigen en andere belangstellenden, die werken met kinderen en volwassenen met een ontwikkelingsbeperking.
Tijdens de studiedag is er waardevolle informatie te halen voor zowel professionals die werken met mensen met een lichte verstandelijke beperking als voor professionals die werken met mensen met een ernstige verstandelijke beperking.
Accreditatie is toegekend door Accreditatiebureau NIP Kinder-en Jeugdpsycholoog (K&J) / NVO Orthopedagoog Generalist (OG):
Accreditatie is toegekend door het Stichting Register Vaktherapeutische Beroepen (SRVB) voor 6 punten.
Francien Dekker- van der Sande en Paula Sterkenburg (2014). Mentaliseren kun je leren. Introductie in Mentaliseren Bevorderende Begeleiding (MBB). Een handreiking voor (adoptie/pleeg)ouders, begeleiders, leerkrachten en overige hulpverleners van kinderen, jeugdigen en volwassenen met een visuele en/of verstandelijke beperking bij wie sprake is van problematische gehechtheid, andere psychiatrische stoornissen en/of gedragsproblemen. Doorn: Bartiméus Reeks.
